(แปล) จดหมายเหตุรัชกาลแทโจ: ว่าด้วยมรณกรรมของชองมงจู (Jeong Mongju / Chŏng Mongju)

รูปวาดของชองมงจู (นามปากกว่า โพอึน)

บทความนี้ ผมได้นำเนื้อหาแปลจาก Annals of King T'aejo ในส่วนของตอนตายของชองมงจู (Jeong Mongju / Chŏng Mongju) ผู้ได้ชื่อว่าเป็นขุนนางที่ภักดีต่อราชวงศ์โครยอที่สุด จนยอมตายได้ การตายของเขาถือเป็นหมุดหมายของการล่มสลายของราชวงศ์โครยอ และเปิดทางให้กับราชวงศ์ใหม่อย่างราชวงศ์โชซอน ชองมงจูเป็นศิษย์พี่และเพื่อนร่วมสำนักที่เรียนหนังสือในสำนักขงจื่อแห่งซองกยุนกวานมาด้วยกันกับชองโทจอน (Jeong Dojeon / Chŏng Tojŏn) แต่ขัดแย้งกันเรื่องอุดมการณ์ทางการเมือง กระนั้นแม้จะต่างคนต่างความคิดกันอย่างไรก็ตาม สิ่งที่สองคนนี้มีเหมือนกันก็คือ ต่างถูกสังหารโดยคนๆเดียวกัน ซึ่งก็คือ "อีพังวอน" หรือ พระเจ้าแทจง รัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์โชซอนนั่นเอง

คิมอึยซอง (Kim Eui-sung) รับบท โพอึน ชองมงจู
ในซีรีส์ Six Flying Dragons

เท่าที่ผมเปิดดูจากในเล่มแปลฉบับภาษาอังกฤษนี้ ไม่พบประวัติของชองมงจูครับ (อาจจะมีแต่ยังหาไม่เจอ) ถ้าผมเจอภายหลัง จะนำมาอัพเดตลงละกันครับ ในนี้จะขอลงแต่เนื้อหาแปลในส่วนการตายของแกไปก่อนละกัน

บันทึกราชสำนักในรัชกาลแทโจ เขียนถึงเหตุการณ์วันที่ชองมงจูถูกฆ่าตายไว้ดังนี้ครับว่า

จึงเป็นที่ตกลงกันว่า พวกเขาจะจัดการกับมงจูในตอนที่ฝ่ายหลังอยู่บนถนน ฝ่าบาท [พระเจ้าแทจง อีพังวอน] ทรงบัญชาให้ยองกยู (Yŏnggyu) ไปยังที่ประทับเดิมของอดีตกษัตริย์ (พระเจ้าคงยางแห่งราชวงศ์โครยอ) เพื่อหาดาบมา จากนั้นจึงไปยังหมู่บ้านที่มงจูอาศัยอยู่ มีอีกสองคนร่วมมือกับยองกยู รวมทั้งโค-รยอ (Ko Ryŏ) และอีพู (Yi Pu)

มงจูแวะมาที่บ้านและไม่นานก็ออกมา เวลานั้นฝ่าบาททรงกังวลเรื่องที่จะทรงออกมาจากที่ประทับเพื่อมากำกับปฏิบัติการนี้ด้วยพระองค์เอง เมื่อทรงมาถึงที่ประตูใหญ่หน้าที่ประทับ ก็ทรงพบม้าของข้ารับใช้ที่เทียมอานเตรียมไว้พร้อมแล้ว ทรงกระโจนขึ้นม้าแล้วควบไปยังที่ประทับของอดีตกษัตริย์ ทรงไต่ถามว่ามงจูผ่านมาทางนี้หรือไม่ พวกเขา (พวกยองกยู) ทูลตอบว่ามงจูหาได้ผ่านมาไม่ หลังจากทรงให้คำแนะนำบางประการเรื่องปฏิบัติการนี้แล้วจึงทรงเสด็จกลับที่ประทับอีกครั้ง

เหตุเกิดเมื่อยูวอน (Yu Wŏn) อดีตผู้ว่าใหญ่เขตเมืองแคซองถึงแก่อสัญกรรม และมงจูซึ่งได้ไปเยี่ยมคารวะครอบครัวผู้ตายนั้นกำลังอยู่ระหว่างทางกลับบ้าน เพราะฉะนั้นมงจูจึงมาถึงบ้านช้าออกไปนิดหนึ่ง ซึ่งทำให้ยองกยูและพรรคพวกมีเวลามากโขในการเตรียมอาวุธไว้โจมตีมงจูเมื่อมงจูมาถึง ยองกยูจึงรีบวิ่งเข้าจู่โจมแต่ก็พลาด เมื่อสลัดหลุดมาได้ มงจูจึงหวดแส้ลงม้าแล้วควบหนี ยองกยูไล่ตามไปและตีม้าของมงจูเข้าที่หัว เมื่อม้าของมงจูโซเซ มันจึงสะบัดเหวี่ยงมงจูจนตกลงมาที่พื้น มงจูลุกขึ้นแล้ววิ่งหนี แต่โคยอ (Ko Yŏ) และคนอื่นๆช่วยกันจับมงจูไว้แล้วสังหารเสีย

ยองมู (Yŏngmu) กลับไปรายงานให้ฝ่าบาท (อีพังวอน) ทราบผล ฝ่าบาทจึงเสด็จไปทูลพระเจ้าแทโจ (อีซองกเย) เมื่อทรงสดับสิ่งที่เกิดขึ้น พระเจ้าแทโจทรงพิโรธและพยายามจะลุกขึ้นจากแท่นบรรทมทั้งที่ทรงประชวรอยู่ พระองค์ตรัสแก่ฝ่าบาทว่า “ตระกูลของเราเป็นที่รู้จักกันในด้านความจงรักภักดีและกตัญญู เจ้าฆ่าขุนนางชั้นสูงอย่างมุทะลุเช่นนี้ ประชาชนทั่วทั้งแผ่นดินจะเชื่อหรือว่าข้ามิได้อยู่เบื้องหลัง? ที่พ่อแม่ทั้งหลายพากันสั่งสอนลูกหลานให้ท่องตำราโบราณก็เพื่อให้ลูกหลานรู้จักภักดีและกตัญญู [ต่อกษัตริย์และพ่อแม่] แต่เจ้ากล้าลบหลู่ข้าเยี่ยงนี้ ก็เหมือนข้าวางยาพิษตัวเองโดยแท้”

ฝ่าบาททูลตอบว่า “มงจูและกลุ่มของมันตั้งใจจะทำลายตระกูลของเรา แล้วเราจะแค่นั่งรอความฉิบหายนี้เท่านั้นหรือขอรับ? ลูกเชื่อว่าลูกกตัญญูต่อท่านพ่อได้ด้วยการทำเรื่องเช่นนั้นแหละ”

อย่างไรเสีย พระเจ้าแทโจยังคงกริ้วอยู่ และแม้แต่ท่านหญิงคัง (พระมเหสีซินต๊อก) ก็ไม่กล้าทูลสิ่งใดต่อพระองค์

-- Choi Byonghyon, The Annals of King T'aejo: Founder of Korea's Choson Dynasty (Translated and Annotated).(Harvard: Harvard University Press ,2014), p.97.

*****************************************

ภาคผนวก: บทกวีตอบโต้ระหว่างอีพังวอนกับชองมงจู

จะเห็นได้ว่า อีซองกเยไม่พอใจอีพังวอนที่ฆ่าชองมงจู ส่วนอีพังวอนนั้น วางแผนดิบดีเพื่อจงใจฆ่าชองมงจู 

แน่นอนว่า สิ่งที่ต่างไปจากในซีรีส์ Six Flying Dragons ก็คือ ในซีรีส์นั้น มงจูพร้อมรับความตายอย่างกล้าหาญ จนมีเรื่องเล่าว่าก่อนหน้าที่จะโดนฆ่านั้น อีพังวอนกับชองมงจูเคยร่ายกลอนโต้ตอบกันด้วย ผมไปเจอมาในเน็ตครับ เลยขอนำมาแปลไว้ให้ได้อ่านกันตรงนี้ ถือเป็นเกร็ดประกอบ ได้อรรถรสไปอีกแบบ

โดยอีพังวอนเริ่มร่ายบทกวีก่อน ดังนี้

1. บทกวี "จะเป็นอย่างไหน" (何如歌) ของอีพังวอน

此亦何如彼亦何如

城隍堂後垣頹落亦何如

我輩若此爲不死亦何如

"จะเป็นอย่างนี้ หรือจะเป็นอีกอย่างกันนะ

จะเป็นว่า กำแพงหลังศาลหลักเมืองถล่มพังลงมา (*)

หรือจะเป็นว่า เราต่างก็ไม่ต้องตายทั้งคู่กันนะ"

ส่วนชองมงจูนั้น ตอบกลับไปโดยร่ายบทกวีเช่นกัน ซึ่งยืนยันว่าเขายังคงจงรักภักดีต่อราชวงศ์โครยอที่กำลังเสื่อมถอยลงอยู่เช่นเดิม

2. บทกวีตอบกลับ "หัวใจสีแดง" (丹心歌) ของชองมงจู

此身死了死了一百番更死了

白骨爲塵土魂魄有無也

向主一片丹心寧有改理歟

"ต่อให้ร่างกายของข้าต้องตายแล้วตายอีกมากกว่าร้อยครั้ง

กระดูกขาวกลายเป็นละอองฝุ่นธุลี ตายแล้วจะมีวิญญาณดำรงอยู่หรือไม่ก็ตาม (**)

ใจสีแดงนี้ที่มีต่อองค์เหนือหัวจะเปลี่ยนแปรไปอย่างไรได้"

ฉากที่ชองมงจูถูกคนของอีพังวอนสังหาร ในซีรีส์เกาหลีเรื่อง Jeong Do-jeon  แสดงโดยอิมโฮ (ที่เคยรับบทเป็นพระเจ้าจุงจง ในแดจังกึมอ่ะ) ชองมงจูในเรื่องนี้ตายแบบโดนดาบฟันทั้งหน้าทั้งหลัง โดนทุบหัว น่ากลัวมาก ส่วนบทกวีนั้น ส่งให้แม่ทัพอีซองกเยอ่าน 

ส่วนชองโดจอน (ซัมบง) นั้นเสียใจมาก กอดศพเลยทีเดียว

สะพานซ็อนจุก (Sŏnjuk Bridge / Seonjukgyo) ที่เมืองแคกยอง สถานที่ๆโพอึน ชองมงจูถูกสังหาร (ปัจจุบันอยู่ที่เมืองแคซอง ประเทศเกาหลีเหนือ) มีตำนานกล่าวกันว่า บนสะพานหินมีรอยคล้ำสีแดงคล้ายเลือด ซึ่งผู้คนเชื่อกันว่าเป็นรอยเลือกของชองมงจู โดยรอยเลือดนี้จะมีสีแดงสดในวันที่มีฝนตก

_______________________

[หมายเหตุบทกวีที่แปล]

(*) ศาลหลักเมืองหรือศาลเจ้าพ่อหลักเมือง (城隍堂) เป็นเทพเจ้าผู้ทำหน้าที่ดูแลคุ้มครองมณฑลและเมือง ตามคติความเชื่อของชาวจีน ในที่นี้ อีพังวอนหมายถึงราชวงศ์โครยอเป็นผู้ปกครองประเทศที่กำลังล่มสลาย คือเปรียบเทียบว่ากำแพงศาลเจ้ากำลังพังถล่มลงมา การที่อีพังวอนให้ตัวเลือกแก่โพอึนสองอย่างจึงหมายถึง "เลือกที่จะตายไปพร้อมๆกับศาลหลักเมืองที่ใกล้พัง" หรือ "จะออกจากศาลหลักเมืองนั้น แล้วเรารอดด้วยกัน" ซึ่งก็คือการมาสวามิภักดิ์ต่อราชวงศ์ใหม่

(**) วิญญาณในที่นี้ คือ หุนโพ่ (魂魄) สะท้อนคติความเชื่อแบบจีนๆ คือเชื่อว่า วิญญาณของมนุษย์ประกอบด้วยสองส่วน สนใจโปรดดูที่ https://en.wikipedia.org/wiki/Hun_and_po