ข้อคิดจากซีรีย์ Jeong Do-jeon ตอนที่ 1

วันนี้ได้ลองดูซีรีย์เกาหลีแนวๆพีเรียดเรื่อง Jeong Do-jeon ครับ (เป็น eng sub) มีอยู่แค่ Episode 1 เท่านั้น (ทำไมไม่ทำซับในตอนอื่นๆอีกก็ไม่รู้แฮะ เสียดายมาก ซับไทยก็ไม่มี เง้อ...) ซีรีย์เรื่องนี้เป็นซีรีย์แนวๆประวัติบุคคล และประวัติศาสตร์เกาหลีช่วงปลายราชวงศ์โครยอ จนถึงต้นราชวงศ์โชซอนครับ

ช็องโทจ็อน (จีน: 鄭道傳 ; เกาหลี: 정도전) นามปากกาว่า ซัมบง (จีน: 三峰 , เกาหลี: 삼봉) เป็นมหาเสนาบดี (เทียบเท่า นายกรัฐมนตรีในปัจจุบัน) คนแรกของราชวงศ์โชซ็อนครับ แกเป็นบัณฑิตลัทธิขงจื่อที่ต่อต้านศาสนาพุทธ ลัทธิเต๋า และไสยศาสน์ (ขอใช้คำนี้ตามคำแนะนำของ อ.สุจิตต์ วงศ์เทษนะครับ) ที่งมงายในเรื่องจิตวิญญาณทั้งหลายครับ สาเหตุก็เพราะศาสนาลัทธิพวกนี้นั้นทำให้ช่องว่างทางสังคมของเกาหลีสมัยราชวงศ์โครยอมีมากเกินไป พวกพระภิกษุและชนชั้นสูงของโครยอต่างก็ร่ำรวยจากการเก็บภาษีและให้เช่าที่ดินวัด ราษฎรจึงเดือดร้อนมาก อาจารย์ซัมบงผู้นี้เป็นหนึ่งในคนที่วางรากฐานให้กับราชวงศ์โชซ็อนเป็นอย่างมาก รายละเอียดเป็นอย่างไรไม่ขอพูดตรงนี้นะครับ เพราะท่านผู้อ่านคงไปหาอ่านเอาได้ทั่วไปจากอินเตอร์เน็ต

แต่ไหนๆก็ไหนๆ ขอแทรกเกร็ดเล็กน้อยครับ ผลงานนึงของอาจารย์ซัมบงท่านนี้ที่ชาวไทยรู้จักกันดี และหลายคนก็ได้ไปชื่นชมมาแล้ว นั่นก็คือ พระราชวังคย็องบกครับ วังคย็องบกนี้เป็นวังหลวงที่อาจารย์ซัมบงเป็นผู้ออกแบบและวางฮวงจุ้ยเองเลยครับ ใครที่ดูฮวงจุ้ยเป็นและเคยไปเที่ยวกรุงโซลเขตเมืองเก่า (ภายในกำแพงเมืองฮันยางเดิมอ่าครับ) ตรงเขตพระราชวัง และหอสักการะบูรพกษัตริย์ (วัดจองมโย - Jungmyo Shrine) อาจจะอุทานเป็นเสียงเดียวกันว่า วางฮวงจุ้ยดีมาก/วางตามคติจีนชัดๆ อะไรทำนองนี้ครับ เหอๆ

กลับมาเรื่องของเราต่อ บทความนี้ ผมตั้งใจจะเอาเนื้อหาบางตอนจากซีรีย์ในตอนที่ 1 มาแบ่งปันครับ เพราะชอบมาก เลย cap ภาพจากซีรีย์มาประกอบกับที่แปลๆมาด้วยครับ

ฉากนี้เป็นฉากที่ อ.ซัมบง ช็องโทจ็อน ในขณะบรรยายวิชาคัมภีร์ซูจิง (Classic of History) ได้พาเหล่าบัณฑิตลัทธิขงจื่อออกจากห้องเรียน ให้มาทำไร่ไถดินครับ (พวกนี้ส่วนใหญ่เป็นชนชั้นสูง หรือ 士 นั่นเอง ซึ่งทั้งชีวิตอาจไม่เคยได้แตะดินหรือทำงานเลยครับ ฮ่าๆ)

เริ่มต้นฉาก อ.ซัมบงแกก็เล็คเชอร์เลยครับ

"... คัมภีร์ซูจิงกล่าวไว้ว่า "จงอย่าใฝ่ชีวิตที่หรูหราสุขสบายนัก" ทั้งยังมีคำกล่าวไว้ว่า "กุนจาโซ กิมูอิล" (君子所 , 其無逸) ที่แปลว่า "วิญญูชนไม่พึงยินดีในความสุขสบาย" และวรรคต่อไปก็เขียนไว้อีกว่า "ซอนจีคาแซ็กจีคานัน จึกจีโซอินชีอวี" (先知稼穑之艱難乃逸 則知小人之依) แปลว่า "ก่อนที่วิญญูชนจะรู้จักสบาย จงรู้ว่าเสียก่อนว่าการใช้แรงงานจนเหนื่อยยากลำบากนั้นเป็นอย่างไร เช่นนี้จะได้เข้าใจความทุกข์ยากของผู้ยากไร้ "...."

"ฝ่าบาท (พระเจ้าคงมินแห่งโครยอ) ทรงให้เขียนคำสอนเหล่านี้ไว้บนฉากกั้นในห้องทรงพระอักษร เพราะทรงดำริว่า ความทุกข์ยากของราษฎรนั้นมีอยู่ทั้งกลางวันและกลางคืน แล้วเหตุใดยามนี้โครยอถึงได้ใกล้จะล่มจมเสียแล้วเล่า?"
"เหตุใด...อะไรนะขอรับ?"  บัณฑิตผู้หนึ่งย้อนถามเพราะไม่ได้ตั้งใจฟัง
ช็องโทจ็อนทำหน้าระอา ก่อนจะพูดเรียบๆว่า "ก็เพราะว่าราชสำนักเต็มไปด้วยพวกโง่ไร้ประโยชน์อย่างเจ้านี่ไง พวกเจ้าแต่ละคนนี่มันไม่มีดีอะไรซักอย่าง ในหัวสมองนี่มีแต่อุจจาระทั้งนั้น"

...ฉะนั้น หากเจ้าไม่รู้ถึงความทุกข์ทนของชาวนาผู้ยากไร้ ต่อให้จดจำตำราทั้งสี่ (四書) หรือท่องบ่นคัมภีร์ทั้งห้า (五經)ไป ก็ไม่ได้ทำให้พวกเจ้าเป็นวิญญูชนขึ้นมาได้หรอกนะ ! เข้าใจมั้ย!?"

"ขอร้าบบบ..." พวกบัณฑิตตอบอย่างหน่ายๆ

**********************

ฉากที่ผมประทับใจนี้ มันก็จบแค่นี้แหละครับ

สำหรับผม นี่สะท้อน "ค่านิยมที่ดีของนักปราชญ์ลัทธิขงจื่อ" นะครับว่า ผู้เป็นวิญญูชนนั้นไม่ใช่คนร่ำรวยชนชั้นสูง แต่คือผู้รู้จักเรียนรู้และฝึกตน/อบรมบ่มเพาะตน นั่นเองครับ

จะเห็นว่าผมใส่คำจีนไว้ด้วย เพราะในซีรีย์มันมีคำจีนพวกนี้น่ะครับ ผมเลยจดๆมา แล้วไปค้นมาครับ พบว่าเป็นคำกล่าวของท่านโจวกง (周公 ; Duke of Zhou) ผู้เป็นนักปกครองในอุดมคติของขงจื่อครับ โดยปรากฏอยู่ในคัมภีร์ซั่งซู (尚書) หรือก็คือ คัมภีร์ซูจิง (書經 ; The Book of Documents, Classic of History) หนึ่งในคัมภีร์ทั้งห้าของลัทธิขงจื่อนั่นเองครับ สนใจก็ไปหาอ่านได้อีกเช่นกัน แหะๆๆ